Ga direct naar de inhoud Ga direct naar de footer

2 Begripsbepaling en wetgeving

Begrip
Omschrijving
AdbAlgemeen douanebesluit
Adr            Algemene douaneregeling
Adw          Algemene douanewet
AMLCAnti Money Laundering Centre; Het AMLC is voor de Belastingdienst hét aanspreekpunt en meldpunt voor signalen die kunnen zien op witwassen en het beoordelen en het opwerken van deze signalen.
Begeleide liquide middelen Liquide middelen welke door een vervoerder de Unie binnenkomen of verlaten.
Besluit BOABesluit buitengewoon opsporingsambtenaar Belastingdienst/Douane
BFC-erBoetefraudecoördinator/contactambtenaar.
BSNBurger Service Nummer.
Criminele activiteitEen van de activiteiten vermeld in artikel 3, punt 4, van Richtlijn 2015/849.
DocumentenBescheiden waaruit (buitenlands) bezit van vermogen of vermogensbestanddelen blijkt. Daarbij kan onder meer gedacht worden aan bankboekjes, bewijsstukken inzake eigendom van (on)roerende zaken, contracten, betalingsopdrachten etc. (Adw, artikel 3:5).
DONODouane onregelmatigheden.
DWUDouane Wetboek van de Unie (Verordening 952/2013)
EUEuropese Unie.
FIODBelastingdienst/Fiscale inlichtingen- en opsporingsdienst.
FIUFinancial Intelligence Unit Nederland
FSBFiscale strafbeschikking.
iCOVInfobox Crimineel en Onverklaarbaar Vermogen; iCOV levert financiële intelligenceproducten op operationeel, tactisch en strategisch niveau. Het is een samenwerkingsverband tussen de Belastingdienst, de Douane, de FIOD, de FIU-Nederland, het Openbaar Ministerie en de Politie.
Kennisgevingsaangifte LM Een kennisgevingsaangifte die wordt gedaan op grond van een kennisgevingsverplichting uit de verordening.
Kennisgevingsaangifte MREen kennisgevingsaangifte die wordt gedaan op grond van een opgelegde kennisgevingsverplichting uit het Meldrecht (Adw, artikel 3:4 en 3:5).
Kennisgevingsverplichting LMEen kennisgevingsverplichting die wordt opgelegd en gebaseerd is op de verordening (artikel 4).
Kennisgevingsverplichting MREen kennisgevingsverplichting die wordt opgelegd en gebaseerd is op het Meldrecht (Adw, artikel 3:4 en 3:5).
KISKennisInfraStructuur
Liquide middelenLiquide middelen zijn [Verordening LM, artikel 2 lid 1 onder a):
  1. contant geld
  2. verhandelbare instrumenten aan toonder
  3. als zeer liquide waardedrager gebruikte commodity’s
  4. prepaidkaarten
LMLiquide middelen
MRMeldrecht. De bevoegdheid voor de Douane om een kennisgevingsverplichting op te leggen voor begeleid en onbegeleid vervoer van liquide middelen, waardevolle goederen en documenten in die situaties dat de verordening niet van toepassing is (Adw, artikel 3:4 en 3:5).
NEUNiet uit de Europese Unie.
OMOpenbaar Ministerie.
Onbegeleide liquide middelen Liquide middelen die deel uitmaken van een zending zonder vervoerder (verordening, artikel 2 lid 1 letter i).
OvJOfficier van Justitie.
SB&IDirectie Strategie, Beleid en Internationaal
RecidiveEr is sprake van recidive wanneer de betrokkene wederom niet aan de aangifteplicht heeft voldaan (geen, onjuiste of onvolledige aangifte). Recidive levert altijd een redelijk vermoeden van witwassen op.
Verordening LMVerordening 2018/1672 betreffende de controle van liquide middelen die de Unie binnenkomen of verlaten.
VervoerderEen natuurlijke person die de Unie binnenkomt of verlaat en liquide middelen persoonlijk bij zich draagt dan wel meevoert in zijn bagage of in zijn vervoermiddel (verordening, artikel 2 lid 1 letter h).
Onder de definitie van „vervoerder” vallen geen vervoerders die beroepsmatig goederen of mensen vervoeren.
Waardedragers Een als zeer liquide waardedrager gebruikte commodity: een goed, zoals vermeld in punt 1 van bijlage I van verordening, met een hoge verhouding waarde/omvang, dat via toegankelijke handelsmarkten gemakkelijk kan worden omgezet in contant geld tegen slechts beperkte transactiekosten (verordening, artikel 2, letter e).
Dit betreft op grond van de huidige bijlage:
  • muntstukken met een goudgehalte van ten minste 90 %, en
  • ongemunt goud zoals baren, klompjes of slakken met een goudgehalte van ten minste 99,5 %.
Waardevolle goederenWaardevolle goederen zijn voor het Meldrecht (Adw, artikel 3:4) de volgende goederen (Adb, artikel 5:1):
  • voer- en vaartuigen
  • edele metalen
  • edelstenen (bewerkt en onbewerkt)
  • sieraden
  • horloges
  • bijouterieën
  • beleggings- en herdenkingsmunten
  • kunstvoorwerpen en antiquiteiten
WitwassenHet verhullen van uit misdaad verkregen geld of ander vermogen (WvSr, artikel 420bis).
WZBWederzijdse bijstand (Handboek Douane, onderdeel 44.00.00)
WvSrWetboek van Strafrecht
WvSvWetboek van strafvordering
WwftWet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme

2.1 Communautaire wetgeving

De verordening heeft tot doel het verzamelen van gegevens over het vervoer van begeleide en onbegeleide LM die de Unie binnenkomen of verlaten.

  • Begeleid vervoer LM: de verordening verplicht in dat geval dat de vervoerder aangifte doet voor de LM.
  • Onbegeleid vervoer LM: de verordening geeft in dat geval de Douane de bevoegdheid om een kennisgevingsverplichting LM op te leggen aan de verzender of ontvanger.

In beide gevallen geldt dat de waarde van de vervoerde LM € 10.000 of meer moet zijn en deze de Unie binnenkomen of verlaten. De verordening ziet dus alleen op de EU-buitengrensoverschrijdend vervoer van LM.

Wanneer in dit voorschrift een artikel wordt genoemd zonder verdere aanduiding betekent dit dat het een artikel is uit de verordening.

2.2 Nationale wetgeving

De volgende nationale wetgeving is voor de Douane van belang:

  • Algemene douanewet (Adw)
  • Algemene douaneregeling (Adr)
  • Algemeen douanebesluit (Adb)
  • Wetboek van Strafrecht, artikel 420 bis (WvSr)

2.2.1 Nationale wetgeving verordening LM

Algemene douanewet

Voor de aangifteplicht uit de verordening bepaalt de Adw dat:

  • de Douane bevoegd is de aangifte te controleren
  • de controle van de identiteit verplicht is (Adw, artikel 3:2 lid 2)
  • niet, onvolledig of onjuist aangifte doen strafbaar is (Adw, artikel 10:1, lid 4 en lid 6)
  • niet voldoen aan de kennisgevingsverplichting strafbaar is (Adw, artikel 10:1, lid 4 en lid 6)
  • de beslissing tot inbewaringneming van LM schriftelijk wordt genomen (Adw, artikel 3:3, lid 1)

Algemene douaneregeling

In de Adr is bepaald dat de waarde van waardedragers wordt vastgesteld overeenkomstig de bepalingen van titel II, hoofdstuk 3, van het Douanewetboek van de Unie (douanewaarde) (Adr, artikel 5.1).

WvSr (witwassen)

Tijdens het onderzoek LM van de aangifte kan een (blijvend) redelijk vermoeden van witwassen ontstaan (WvSr, artikel 420 bis). Zie ook het onderdeel "Witwassen".

2.2.2 Nationale wetgeving MR

Algemene douanewet

Het doel van het MR als nationale maatregel is het bestrijden van witwassen /terrorismefinanciering en het in het leven roepen van een wettelijke bevoegdheid een kennisgevingsverplichting MR op te leggen voor die situaties waarin de verordening niet van toepassing is. Deze taak kan ook in het binnenland worden uitgevoerd.

In de Adw is onder andere bepaald dat:

  • de Douane bevoegd is de kennisgevingsverplichting MR op te leggen en te controleren
  • de controle van de identiteit verplicht is (Adw, artikel 3:2 lid 2)
  • niet, onvolledig of onjuist doen van een kennisgevingsaangifte MR strafbaar is (Adw, artikel 10:1, lid 5)
  • de beslissing tot inbewaringneming schriftelijk wordt genomen (Adw, artikel 3:3, lid 1)

Het MR kent de mogelijkheid een kennisgevingsverplichting op te leggen bij het binnenkomen of verlaten van Nederland van LM, waardevolle goederen en documenten (Adw, artikelen 3.4 en 3.5). De kennisgevingsverplichting en de bijbehorende bevoegdheid voor de Douane is ook in het binnenland van toepassing.

Kortweg houdt dit in dat de afzender, vervoerder of ontvanger van LM of waardevolle goederen ter waarde van € 10.000 of meer, de Douane op diens verzoek een kennisgeving daarover verstrekt. De verplichting om een kennisgevingsaangifte te doen, geldt ook voor documenten waaruit buitenlands of binnenlands bezit van vermogen of vermogensbestanddelen blijkt. Wanneer geen, een onjuiste of een onvolledige kennisgevingsaangifte wordt gedaan of niet binnen de termijn van 30 dagen, voldoet men niet aan de kennisgevingsplicht en kan een boete (FSB) worden opgelegd. Ook kunnen de LM, waardevolle goederen of documenten in bewaring of in beslag worden genomen. De verstrekte informatie en persoonsgegevens worden vastgelegd en verwerkt door de Douane en ter beschikking gesteld aan FIU.

Algemeen douanebesluit

In het Adb is bepaald wat voor het MR wordt verstaan onder LM, waardevolle goederen en documenten.