22 Bijlage 3: MvT artikel 5:1 Adb waardevolle goederen

Toelichting Algemeen douanebesluit voor waardevolle goederen:

……… kunnen waardevolle goederen een rol spelen bij witwassen en terrorismefinanciering. In de praktijk van het douanetoezicht en opsporing door de politie en de Fiscale Inlichtingen- en Opsporingsdienst (FIOD) is gebleken dat bij de goederen die worden genoemd in het op te nemen artikel 5:1 in het Adb vaak sprake is van een criminele herkomst en wordt grensoverschrijding ingezet als onderdeel van het witwasproces. Diverse typologieën van onder meer de Financial Action Task Force (FATF) bevestigen dat deze waardevolle goederen een rol (kunnen) spelen in het kader van het witwasproces. Vanuit het perspectief van tegengaan van witwassen is het dan ook van belang om de herkomst dan wel de bestemming van die goederen te kunnen controleren en om, wanneer er aanleiding is om te veronderstellen dat deze goederen verband kunnen houden met witwassen of financieren van terrorisme, een kennisgeving te doen aan de Financiële Inlichtingen Eenheid (FIU-Nederland). Dit is in lijn met de interpretatieve noot die behoort bij Aanbeveling 32 van de FATF. Opgemerkt wordt dat in artikel 3:4 Adw de in dat artikel genoemde kennisgevingsverplichting naar aanleiding van een verzoek van de inspecteur in principe alleen geldt als de waarde van de hiervoor genoemde goederen € 10.000 of meer bedraagt.

Waardevolle goederen in het licht van het bestrijden van witwassen en terrorismefinanciering zijn in zijn algemeenheid te kwalificeren als goederen die zich kenmerken door een hoge verhouding waarde/omvang en waarvoor een vlot toegankelijke internationale handelsmarkt bestaat waardoor deze goederen tegen beperkte transactiekosten in contant geld kunnen worden omgezet. Deze goederen worden ook vaak in een standaardvorm aangeboden waardoor hun waarde snel kan worden nagegaan. Deze goederen komen als gevolg van deze kenmerken snel in aanmerking als alternatief voor contant geld om geldsommen (waarde) anoniem over de buitengrenzen te sluizen zonder sporen na te laten in het klassieke systeem van toezicht door de overheid.

Vanuit diverse opsporingsonderzoeken is gebleken dat voor waardevolle goederen zoals edele metalen, edelstenen, kunstwerken en dure sieraden regelmatig sprake is van een criminele herkomst en dat (veelvuldige) grensoverschrijding wordt gebruikt in het kader van het witwasproces. Ook diverse rapporten van onder meer de FATF bevestigen het belang welke waardevolle goederen (kunnen) spelen in het kader van het witwasproces.

In de praktijk van het douanetoezicht en opsporing door de politie en de FIOD is gebleken dat ook bij goederen zoals voertuigen, vaartuigen, kunstvoorwerpen, antiquiteiten, edelstenen, edele metalen, sieraden en juwelen vaak sprake is van een criminele herkomst en wordt grensoverschrijding ingezet als onderdeel van het witwasproces. Diverse typologieën van onder meer de Financial Action Task Force (FATF) bevestigen het belang dat waardevolle goederen (kunnen) spelen in het kader van het witwasproces. Een sprekend voorbeeld zijn dure horloges waarvan gebleken is dat deze in het criminele circuit gebruikt worden om betalingen te verrichten en/of de herkomst van criminele gelden te verhullen. Van andere goederen, zoals jachten en antiquiteiten, is gebleken dat deze regelmatig worden aangeschaft met crimineel geld. Vanuit het perspectief van tegengaan van witwassen is het dan ook van belang om ook die goederen te kunnen inspecteren en om, wanneer er aanleiding is om te veronderstellen dat deze goederen verband kunnen houden met witwassen of financieren van terrorisme, een kennisgeving te doen aan de Financiële inlichtingen eenheid. Dit is ook in lijn met de interpretatieve noot die behoort bij Aanbeveling 32 van de FATF waarin de relevantie van goud, edele metalen en edelstenen expliciet wordt genoemd.

Vanuit het perspectief van het tegengaan van witwassen en terrorismefinanciering, is het daarom van belang om ook bij het vervoer, het voorhanden hebben daaronder begrepen, van waardevolle goederen te kunnen controleren en daarover informatie op te kunnen vragen bij de vervoerder, afzender of ontvanger, zodat hierover een kennisgeving gedaan kan worden aan FIU-Nederland.

In dat licht is ook in de Wet ter voorkoming van witwassen en terrorismefinanciering (WWFT) het begrip waardevolle goederen benoemd en breed omschreven om het toepassingsbereik van de WWFT voor bepaalde meldingsplichtigen te duiden, namelijk voor: de handelaar, bemiddelaar inzake koop en verkoop van voertuigen, vaartuigen, kunstvoorwerpen, antiquiteiten, edelstenen, edele metalen, sieraden of juwelen. In de dagelijkse praktijk van de Douane, ter zake van het vervoer van waardevolle goederen waarbij indicaties bestaan dat sprake kan zijn van witwassen/ terrorismefinanciering, kan men daar in algemene zin goed bij aansluiten.