12 Afhandeling onregelmatigheden en samenloop
12.1 Strafbaarstelling in Wed
Overtredingen Bsg
Overtredingen van bepalingen die gesteld zijn krachtens de Adw, artikel 1:4, eerste lid, en artikel 3:1, zijn strafbaar gesteld als economisch delict (Wed, artikel 1, 1º). Het Bsg en Usg zijn op deze Adw-artikelen gebaseerd zodat het strafrechtelijk regime van de Wed van toepassing is op de verbodsbepalingen uit het Bsg.
Overtredingen Ucw
Overtredingen van de Ucw zijn strafbaar gesteld als economisch delict (Wed, artikel 1 onderdeel 1).
12.2 Normadressaat: wie is strafbaar
Bij een vermoedelijke onregelmatigheid moet worden vastgesteld wie de verdachte is. Het Douaneteam POSS geeft, op aanwijzing van de officier van justitie, instructies wie u in het geval van een vermoedelijke onregelmatigheid als verdachte moet aanmerken. U maakt een proces-verbaal van de bevindingen op waarin de verdachten worden vermeld.
Hier is globaal aangegeven wie als verdachte wordt gezien bij een vermoedelijke onregelmatigheid maar de officier van justitie bepaalt wie de uiteindelijke verdachte is.
Vergunningplicht en ontheffing
Bij de vergunningplicht en de ontheffing is de verdachte altijd:
- de eigenaar/exporteur/importeur van de goederen
en - degene die namens hem aangifte doet (als voornoemde zelf geen aangifte doet)
Meldplicht
Bij de meldplicht is de verdachte altijd:
- de beschikkingsbevoegde en degene die namens of ten behoeve van hem de aangifte verricht
- degene die in de doorvoer situatie douaneformaliteiten verricht als de beschikkingsbevoegde zich in het buitenland bevindt
- degene die als vervoerder de goederen buiten Nederland vervoert wanneer er geen douaneformaliteiten worden verricht
12.3 Onregelmatigheden
Er is sprake van een vermoedelijke onregelmatigheid als bijvoorbeeld:
- een onjuiste douaneaangifte of kennisgeving is gedaan voor strategische goederen in een poging het verbod tot uitvoer of overdracht zonder vergunning te ontduiken (bijvoorbeeld een verkeerde bescheidcode)
- uitvoer plaatsvindt van strategische goederen zonder vergunning
- doorvoer plaatsvindt van militaire goederen zonder vergunning
- doorvoer plaatsvindt van producten voor tweeërlei gebruik waarvoor een verbod of vergunningplicht is ingesteld
- ten onrechte aanspraak wordt gemaakt op vrijstelling van de vergunningplicht voor militaire goederen
- niet wordt voldaan aan de voorwaarden voor gebruik van een uniale algemene uitvoervergunning voor producten voor tweeërlei gebruik
- niet wordt voldaan aan de voorwaarden voor gebruik van een algemene doorvoervergunning voor de doorvoer van militaire goederen
- niet wordt voldaan aan de voorwaarden voor gebruik van een algemene overdrachtsvergunning voor de overdracht van militaire goederen
- bij een controle van strategische goederen waarvoor een vergunning is overgelegd:
- andere goederen worden bevonden dan waarvoor de vergunning kan dienen
- meer of minder goederen worden bevonden
- de goederen (vermoedelijk) een andere bestemming krijgen dan die waarvoor de vergunning is verleend
- die vals of vervalst is
- niet wordt voldaan aan de voorwaarden van de vergunning
- andere goederen worden bevonden dan waarvoor de vergunning kan dienen
- geen melding is gedaan bij de doorvoer van militaire goederen
- militaire goederen met een IIC een andere bestemming dan de toegestane bestemming krijgen
- invoer, uitvoer, doorvoer of overdracht plaatsvindt van lijst 1-stoffen zonder ontheffing
- invoer van lijst 2-stoffen uit niet verdragsstaten
12.4 (Vermoedelijke) onregelmatigheid voorleggen aan de CDIU
Als de Douane bij de behandeling van een (summiere) aangifte of een controle in andere situaties (bijvoorbeeld op het kantoor van binnenkomst of uitgang) vermoedt dat er sprake is van een (vermoedelijke) onregelmatigheid op het gebied van strategische goederen, legt zij de bevinding voor aan de CDIU en het DLTC dat de opdracht voor de controle heeft gegeven.
De CDIU:
- beoordeelt, zonodig na raadpleging van het ministerie van Buza, het Douaneteam POSS en/of de FIOD of er sprake is van een onregelmatigheid en
- bevestigt of er sprake is van een onregelmatigheid of
- komt tot de conclusie dat het géén onregelmatigheid betreft.
Als de CDIU bij onregelmatigheden een strafrechtelijk onderzoek gewenst of noodzakelijk acht, stemt de CDIU dit af met de FIOD, het Douaneteam POSS en het Openbaar Ministerie (OM). Het OM beslist of er een strafrechtelijk onderzoek moet worden uitgevoerd. Indien de FIOD geen strafrechtelijk onderzoek zal uitvoeren draagt het Douaneteam POSS zorg voor de afhandeling van de onregelmatigheid en koppelt dit schriftelijk terug aan de CDIU.
Communicatie onregelmatigheden via e-mail
U meldt (vermoedelijke) onregelmatigheden met een emailbericht aan de CDIU en het DLTC dat de controleopdracht heeft gegeven. Maak gebruik van het postbus emailadres van uw team en adresseer het bericht aan het postbus emailadres van de CDIU en het DLTC.
De CDIU bevestigt met een emailbericht de ontvangst van de melding van een (vermoedelijke) onregelmatigheid en het registratienummer van de melding in de administratie van de CDIU. Na beoordeling van de melding bevestigt de CDIU met een emailbericht of er al dan niet sprake is van een vermoedelijke onregelmatigheid. De CDIU stuurt de berichten – met de aanduiding van het registratienummer van de CDIU - aan het postbus emailadres dat is gebruikt voor het doen van de melding en het postbus emailadres van het betreffende DLTC.
Als de CDIU van mening is dat er zwaar wegende redenen bestaan voor strafrechtelijk optreden, legt zij de zaak, in overleg met het Douaneteam POSS, via BFC/CA voor aan de FIOD en het functioneel parket. De CDIU beslist ook of goederen terug moeten naar de lidstaat waar de overtreding van de sanctiewetgeving van de Unie heeft plaatsgevonden.
Bij overige redenen voor strafrechtelijk optreden en afhandeling van vermoedelijke onregelmatigheden belegt de CDIU de zaak bij het Douaneteam POSS. Het Douaneteam POSS bevestigd met een emailbericht aan de CDIU en u op welke wijze de vermoedelijke onregelmatigheid wordt afgehandeld. Het Douaneteam POSS stuurt de berichten aan het postbus emailadres dat is gebruikt voor het doen van de melding, het postbus emailadres van het betreffende DLTC en het postbus emailadres van de CDIU. In het bericht staat het registratienummer dat de CDIU heeft toegekend aan de melding van de vermoedelijke onregelmatigheid.
Werkzaamheden (vermoedelijke) onregelmatigheid CDIU
U handelt als volgt:
Werkzaamheden (vermoedelijke) onregelmatigheid
|
LET OP
Geef de goederen niet vrij of geef geen toestemming tot wegvoering
12.5 Geen onregelmatigheid
Als de CDIU met een emailbericht bevestigt dat geen sprake is van een onregelmatigheid dan beëindigt u de controle en u geeft de goederen, na het voldoen van de douaneformaliteiten, vrij of geeft u toestemming tot wegvoering.
12.6 Wijze afhandelen vermoedelijke onregelmatigheid
Het afhandelen van vermoedelijke onregelmatigheden kan op één van de volgende manieren plaatsvinden:
- Herstel van de onregelmatigheid.
Er wordt gelegenheid geboden om de onregelmatigheid te herstellen. Er wordt al dan niet strafrechtelijk opgetreden volgens de nationale wetgeving.
Voorbeeld
Bij de verificatie van een aangifte ten uitvoer stelt u vast dat het militaire goederen betreft en voor de uitvoer geen vergunning is aangevraagd en verleend. De CDIU, in overleg met de bevoegde autoriteit BH&O, kan besluiten om de exporteur toe te staan alsnog een vergunning aan te vragen en de vergunning te verlenen als dat is toegestaan volgens de geldende bepalingen.
- Terugsturen goederen naar de lidstaat van herkomst.
Dat gebeurt door CDIU in overleg met de bevoegde autoriteiten van die lidstaat en zij beslissen ook over strafrechtrechterlijk optreden in die lidstaat op grond van de eigen nationale wetgeving.
Voorbeeld
In Oostenrijk is een aangifte gedaan voor uitvoer van Unie-goederen naar een derde land. Die goederen zijn door een Oostenrijkse fabrikant verkocht aan een onderneming in dat derde land. De goederen zijn voor uitvoer vrijgegeven door de Douane in Oostenrijk. Bij controle van de aangifte op het kantoor van uitgang in Nederland stelt de Douane vast, in overleg met de CDIU, dat de goederen zijn genoemd in bijlage I van de Verordening. Er is geen vergunning aangevraagd bij en verleend door de bevoegde autoriteit in Oostenrijk. - Strafrechtelijk optreden volgens nationale wetgeving.
Voorbeeld
Een exporteur heeft bewust een onjuiste aangifte gedaan om de vergunningplicht voor de uitvoer, doorvoer of overdracht van militaire goederen te ontduiken.
De wijze waarop de afhandeling plaatsvindt hangt onder meer af van:
- de lidstaat waar de goederen onder de douaneregeling uitvoer zijn geplaatst, de bestemming wederuitvoer hebben gekregen of een andere verboden handeling heeft plaatsgevonden;
- de status van de goederen: Unie of niet-Unie;
- de juridische (on)mogelijkheid tot strafrechtelijk optreden in Nederland.
- de lidstaat waar de goederen onder de douaneregeling uitvoer zijn geplaatst, de bestemming wederuitvoer hebben gekregen of een andere verboden handeling heeft plaatsgevonden;
12.6.1 Herstel onregelmatigheid
Zonder strafrechtelijk optreden
Bij een onregelmatigheid kan de CDIU - na overleg met ministerie van Buza en/of het Douaneteam POSS - de belanghebbende alsnog in staat stellen om aan de wettelijke bepalingen te voldoen, bijvoorbeeld om alsnog de vereiste vergunning aan te vragen. De CDIU stelt de Douane hiervan met een emailbericht op de hoogte.
Indien het Douaneteam POSS is geraadpleegd bevestigt dit team met een emailbericht aan de CDIU dat er wel of geen strafrechtelijke optreden gaat plaatsvinden. De CDIU informeert u en u geeft de goederen, na het voldoen aan de verplichtingen, vrij, of geeft u toestemming tot wegvoering.
De onregelmatigheid is met een eventueel herstel niet weggenomen. De wijze waarop de onregelmatigheid eventueel verder wordt afgedaan, is verderop beschreven in dit onderdeel.
Met strafrechtelijk optreden
De CDIU heeft met een emailbericht bevestigd dat er sprake is van een vermoedelijke onregelmatigheid omdat de vergunning- of ontheffingplicht niet is nagekomen. Zoals hierboven geschreven kan de CDIU bij een onregelmatigheid - eventueel na overleg met ministerie van Buza - de belanghebbende alsnog in staat stellen om aan de wettelijke bepalingen te voldoen. De CDIU, of het Douaneteam POSS neemt via de CDIU, contact met u op voor de verdere afhandeling van de vermoedelijke onregelmatigheid.
Werkzaamheden bij herstel (vermoedelijke) onregelmatigheid
Afhandelen onregelmatigheid met herstelmogelijkheid en al dan niet strafrechtelijk optreden.
|
12.6.2 Onregelmatigheid met terugzending goederen naar lidstaat
De CDIU heeft met een emailbericht bevestigd dat er sprake is van een onregelmatigheid. De overtreding van de wetgeving heeft in eerste instantie meestal plaatsgevonden in een andere lidstaat.
CDIU neemt contact met u op voor de afhandeling van de onregelmatigheid. Zij geven aan dat:
- er geen mogelijkheid bestaat tot nakoming van de verplichtingen achteraf,
- de goederen terug moeten naar de lidstaat waar de onregelmatigheid is begaan
- er in overleg met het OM, niet strafrechtelijk wordt opgetreden.
U handelt als volgt:
Afhandelen onregelmatigheid met terugzending goederen
(de uitvoeraangifte is in een andere lidstaat gedaan)
Het Douaneteam POSS bevestigt per emailbericht aan u en de CDIU, dat geen strafrechtelijk optreden plaatsvindt. U legt dit vast in het dossier. Boeken in DFB U maakt (eventueel in overleg met het Douaneteam POSS) een melding van de onregelmatigheid in DFB. |
12.6.3 Strafrechtelijk afhandelen onregelmatigheid door het Douaneteam POSS
De CDIU heeft in een emailbericht bevestigd dat er sprake is van een vermoedelijke onregelmatigheid en afhandeling door het Douaneteam POSS zal plaatsvinden. Het Douaneteam POSS neemt contact met u op voor de nadere afhandeling van de onregelmatigheid. Het Douaneteam POSS geeft aan dat er geen mogelijkheid bestaat tot nakoming van de verplichtingen achteraf en zij de onregelmatigheid strafrechterlijk gaat afhandelen.
U handelt als volgt:
Strafrechtelijk afhandelen onregelmatigheid
|
12.7 Onregelmatigheid meldplicht
De CDIU heeft met een emailbericht bevestigd dat er geen melding is gedaan bij doorvoer van militaire goederen en of er sprake is van een onregelmatigheid. Het Douaneteam POSS neemt contact met u op voor de afhandeling van de onregelmatigheid. Zij geven aan dat:
- zij optreden tegen het niet nakomen van de meldplicht of
- dat er in overleg met Buza nadere afspraken zijn gemaakt.
Let op!
Enkel het feit van het niet voldoen aan de meldplicht geeft de Douane geen titel om de voorgenomen doorvoer te verhinderen en de vrijgave te belemmeren (Besluit van 24 mei 2012 tot wijziging van het Besluit strategische goederen inzake de doorvoer van militaire goederen).
12.7.1 Optreden tegen niet nakomen meldplicht door het Douaneteam POSS
U handelt als volgt:
Afhandelen onregelmatigheid niet nakomen meldplicht.
|
12.7.2 Optreden tegen niet nakomen meldplicht door regiokantoor
U handelt als volgt:
Afhandelen onregelmatigheid niet nakomen meldplicht door regiokantoor
|
12.8 Samenloop
De wetgeving over strategische goederen is van toepassing op goederen waarvoor ook beperkende maatregelen (verboden) zijn vastgesteld in andere Unie en nationale wetgeving. Dat is geval bij:
- Wet wapens en munitie (Wwm)
- Sanctiewetgeving
- Kernenergiewet (Kew)
De Douane heeft ook een taak bij deze wetgeving.
12.8.1 Wet wapens en munitie (Wwm)
Bepaalde wapens vallen onder het Bsg (militaire goederen, post ML 1 en verder) én onder de Wwm (categorie I, II en III). In het Bsg bestaat een vergunningplicht en meldplicht voor militaire goederen. De Wwm kent voor deze groep wapens in sommige gevallen de verplichting van een ontheffing of een consent.
Meer informatie hierover vindt u in het voorschrift Wapens en munitie.
Vraagbaak inschakelen
Als er sprake is van overdracht, uitvoer of doorvoer van wapens en munitie is een samenloop tussen het Bsg en de Wwm mogelijk. In deze gevallen wordt bij een fysieke controle altijd de vraagbaak betrokken.
In de bijlage is een stroomschema opgenomen over:
Als sprake is van een onregelmatigheid op grond van het Bsg en de Wwm wordt in het proces-verbaal ook altijd melding gemaakt van de overtreding van de Wwm. De onregelmatigheid wordt verder afgehandeld volgens de instructies in het onderdeel Afhandeling onregelmatigheid.
12.8.2 Sanctiewetgeving
In meerdere sanctieverordeningen is een verbod vastgesteld op de levering van goederen die ook onder de strategische goederen (met name het geval bij wapens) vallen. Soms zijn afwijkingen of uitzonderingen toegestaan op deze verboden. Meer informatie hierover vindt u in het voorschrift Sanctiemaatregelen .
Als sprake is van een onregelmatigheid op grond van het Bsg en de Sanctiewetgeving wordt in het proces-verbaal altijd melding gemaakt van de overtreding van de sanctiewetgeving. De onregelmatigheid wordt verder afgehandeld volgens de instructies in het onderdeel Afhandeling onregelmatigheid.
12.8.3 Kernenergiewet
Op bepaalde goederen voor tweeërlei gebruik die zijn opgenomen in de Verordening, bijlage I onder Categorie 0 is de Kernenergiewet van toepassing. In bepaalde gevallen is voor die goederen ook een vergunning vereist voor de uitvoer op grond van deze wetgeving. Meer informatie hierover vindt u in het voorschrift Kernenergie.
Als sprake is van een onregelmatigheid op grond van het Bsg en de Kernenergiewet wordt in het proces-verbaal altijd melding gemaakt van de overtreding van de Kernenergiewet. De onregelmatigheid wordt verder afgehandeld volgens de instructies in het onderdeel Afhandeling onregelmatigheid.