Ga direct naar de inhoud Ga direct naar de filters Ga direct naar de footer
Logo Douane - Ministerie van Financiën, onderdeel van de Rijksoverheid - Naar de homepagina van Kennisbank

5 Wat zijn gefluoreerde broeikasgassen?

Gefluoreerde broeikasgassen zijn door de mens geproduceerde chemische stoffen.  Ze worden voor de van toepassing zijnde verordening onderverdeeld in groepen en vermeld in de bijlage I, II en III. (artikel 2 punt a, Verordening)

In de bijlage I, II en III van de Verordening zijn een zevental groepen stoffen opgenomen.

Bijlage I

  • Deel 1, fluorkoolwaterstoffen (HFK’s, Engels: Hydrofluorocarbons (HFCs));
  • Deel 2, perfluorkoolwaterstoffen (PFK’s, Engels: Perfluorocarbons (PFCs));
  • Deel 3, andere ge(per)fluoreerde verbindingen en gefluoreerde ketonen.

Bijlage II

  • Deel 1, onverzadigde (Chloor) fluorkoolstoffen, gefluoreerde stoffen die worden gebruikt als inhalatie-anesthetica en andere gefluoreerde stoffen;
  • Deel 2, gefluoreerde ethers, ketonen en alcoholen en andere gefluoreerde verbindingen.

Bijlage III

  • Deel 1, gefluoreerde ethers, ketonen en alcoholen;
  • Deel 2, andere gefluoreerde verbindingen.

Er zijn vele stoffen die bijdragen aan het broeikaseffect. De Verordening heeft alleen betrekking op de stoffen zoals die genoemd zijn in de bijlage I, II en III.

Ter informatie!  Mengsels

Ook mengsels van de in de bijlage I, II en III vermelde gefluoreerde broeikasgassen worden beschouwd als gefluoreerde broeikasgassen. Hiervoor is geen minimumhoeveelheid percentage genoemd dus elke verhouding met een F gas, hoe klein ook, valt onder de Verordening.

Gefluoreerde broeikasgassen worden vaak gebruikt in koelsystemen (zoals airconditioning en koelkasten), brandblusapparaten en isolatiematerialen en (voorheen) als isolatiegas tussen dubbel glas. Ze worden ook gebruikt in bepaalde industriële processen zoals etsen van halfgeleiders of schoonmaken van bepaalde halfgeleiderproductieapparaten. Ook werden gefluoreerde broeikasgassen gebruikt voor het afvullen van luchtbanden en tennisballen.

Vele gefluoreerde broeikasgassen zijn ontwikkeld als alternatief voor Ozonafbrekende stoffen maar hebben een eigen nadeel, het zijn krachtige broeikasgassen. Dat betekent dat ze bijdragen aan de opwarming van de aarde door warmte in de atmosfeer vast te houden.

De vorige verordening heeft tot gevolg gehad dat de levering van fluorkoolwaterstoffen (HFK’s) tussen 2015 en 2019 daalde. Er heeft een duidelijke verschuiving plaatsgevonden van het gebruik in apparatuur waarvoor gefluoreerde broeikasgassen werden gebruikt naar alternatieven met een lager GWP of in het geheel niet bijdragen aan het broeikaseffect.

Ter informatie!  Voorbeeld

SF6 gas werd voor 2007 onder andere gebruikt als isolatiegas bij dubbelglas. Het heeft een zeer sterk opwarmingsvermogen (GWP) van 24.300 maal die van CO2. 

Als in een oude woning met 30m2 dubbelglas is gebruikt met SF6 dan is er ongeveer 300 liter gas gebruikt. Dat is ongeveer 2 kilogram in gewicht. Wanneer dat in een afvalcontainer komt en het breekt dan komt dit gas vrij. Die 2 kilo SF6 komt dan overeen met vergelijkbaar 48.600 kilo CO2 uitstoot.

Dat staat gelijk aan de CO₂-besparing die in 25 tot 28 jaar door ongeveer 16 zonnepanelen wordt bereikt.

Een tennisbal werd vroeger ook wel gevuld met SF6. De tennisbal bevat dan aan GWP evenveel als 50 kg CO2. Als de tennisbal lek raakt is de vergelijkbare uitstoot van CO2 gemiddeld gelijk aan een autorit van 275 km.

Deze voorbeelden laten zien dat de effecten van kleine hoeveelheden gefluoreerde broeikasgassen enorm kunnen zijn als die worden afgezet tegen de effecten van CO2.